Klimaatdak protocol: een plat dak is meer dan zomaar een dak

Op 23 februari dit jaar ondertekende VEB, samen met meer dan 100 andere organisaties, het klimaatdak protocol. Het protocol is een richtlijn van Embuild en Buildwise om van een plat dak meer te maken dan enkel een dak.

Zoals we weten is de klimaatopwarming een feit. Enkele van de vele neveneffecten zijn grotere periodes van droogte afgewisseld met steeds vaker voorkomende overstromingen, bedreiging van de biodiversiteit en het hitte-eilandeffect. In steden wordt het in de zomer namelijk gevoelig warmer dan op het platteland. De, vaak zwarte, platte daken dragen hier in  negatieve zin aan bij. Daarnaast zorgen platte daken voor een snelle afvoer van het regenwater. Dat kan voor problemen met de riolering zorgen, maar is ook verkwisting van water.

Het klimaatdak protocol is een engagement om van platte daken een deel van de oplossing te maken in plaats van een deel van het probleem. Daarom definieert het protocol 4 actiepunten om van onze daken “klimaatrobuuste” daken te maken.

Ten eerste wil het protocol zorgen voor bouwtechnische duurzaamheid. Door in te zetten op materialen die langer meegaan, moeten daken minder vaak gerenoveerd worden en is de milieu impact kleiner. Dit is iets waar VEB nu reeds veel aandacht aan schenkt in zijn raamovereenkomsten.

Het protocol streeft er in tweede instantie naar om een dak multifunctioneel te maken. Een dak kan verschillende functies hebben in deze context. Een blauw dak is een waterretentiedak: een dak dat regenwater buffert en langzaam weer afgeeft aan de omgeving. Op een groen dak kunnen planten groeien en vinden insecten een thuis. Dergelijk dak ondersteunt dus de biodiversiteit, maar heeft ook een verkoelend effect op de omgeving. Een geel dak is een dak dat inzet op het produceren van energie via bv zonnepanelen of een zonneboiler. Tenslotte kan je van je dak echt een deel van de publieke ruimte  maken door er bv een terras van te maken, een daktuin op te voorzien of zelfs een sportveld. Je kan natuurlijk al die kleuren en dus functies ook gaan combineren op één dak.

Als derde kan een bouwheer of aannemer, bij de constructie of renovatie van een dak, kiezen voor materialen die minder CO2-equivalente uitstoot veroorzaken over de ganse levensduur (oa. bij de productie, transport en einde levensduur).    

Tenslotte moeten we zorgen dat de daken en dakmaterialen zodanig ontworpen en toegepast zijn, dat ze maximaal kunnen worden hergebruikt of bruikbaar zijn voor hoogwaardige recyclage: de circulariteit.

Deze aanpak stelt ons voor een aantal belangrijke uitdagingen. Een dak moet voldoende  draagvermogen hebben voor al die verschillende functies. Ook hebben we niet altijd de juiste informatie over de uitstoot die gepaard gaat met de productie van bepaalde materialen. Het budget van de opdrachtgever laat het ook niet altijd toe om het dak op de ideale manier te renoveren en in te richten. Er moet echter een afweging gemaakt worden waarbij men de extra kosten tegenover de voordelen afweegt. Zo zorgt een groen dak er voor dat in de zomer de hitte minder snel in het gebouw komt. Dat kan ertoe leiden dat er geen actieve koeling meer nodig is.

Dit protocol is alvast een eerst stap in de goede richting, het is een engagement aangegaan door meer dan 100 organisaties om van een plat dak een opportuniteit te maken in de strijd tegen de gevolgen van de klimaatopwarming.